Liczba gatunków ryb zamieszkujących wody śródlądowe Polski wbrew pozorom nie jest stała, ale ulega ciągłym zmianom. Cześć gatunków ginie, nie mogąc przystosować się do zmieniających się warunków środowiska, takich jak: zanieczyszczenie wód, regulacje koryt rzecznych lub ograniczenie miejsc tarliskowych. Do naszych wód w ubiegłym stuleciu zostały wprowadzone takie gatunki ryb jak: amur biały, tołpyga biała i pstra i peluga. Tołpyga biała została sprowadzona w 1964 roku, a tołpyga pstra w 1965 roku. Z wprowadzeniem amura i tołpygi wiązano nadzieje znacznego zwiększenia produkcji rybackiej wód śródlądowych, gdyż głównym ich pokarmem są rośliny wodne pomijane przez nasze rodzime gatunki ryb.
Ostatnio w wodach śródlądowych Polski odnotowuje się ekspansję nowych gatunków ryb. Do nowych taksonów możemy zaliczyć czebaczka amurskiego – Pseudorasbora parva (Temminck & Schlegel, 1846), trawiankę – Perccottus glenii (Dybowski, 1877), oraz opisywane przeze mnie wcześniej babki: babkę byczą – Neogobius melanostomus (Pallas), babkę rzeczną – Neogobius fluviatilis (Pallas) oraz babkę łysą – Neogobius gymnotrachelus (Kessler).
Czebaczek amurski należy do rodziny Cyprinidae. Zamieszkuje wody słodkie Chin, Korei, Japonii, Tajwanu oraz dorzecza Amuru. Występuje w zbiornikach o stojącej lub wolno płynącej wodzie, obfitujących w rośliny. Dorasta zaledwie do 8-12 cm długości. Czebaczek amurski ma mały, pozbawiony wąsików górny otwór gębowy. Ciało ma srebrzyste do żółtozielonego, pokryte stosunkowo dużą łuską o charakterystycznym zygzakowatym wzorze wzdłuż linii nabocznej. Na tylnej, zewnętrznej części każdej łuski znajduje się ciemna obwódka. Barwa poszczególnych osobników jest zmienna i w dużej mierze uzależniona od aktualnego otoczenia, a nawet od aktywności danego osobnika. Czebaczek amurski odżywia się skorupiakami, larwami owadów wodnych oraz roślinami. Preferuje rośliny o miękkich i delikatnych listkach.
Dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony. Rozróżnienie płci możliwe jest tylko u osobników będących w tym samym wieku. Samce są nieco większe od samic i mają wyższą płetwę grzbietową oraz dłuższe płetwy piersiowe. W sprzyjających warunkach, czebaczki mogą przystąpić po raz pierwszy do tarła już w pierwszym roku życia, mając niewiele więcej niż 3 cm długości. Podczas tarła na głowie samców w okolicach oczu pojawiają się ostre gruzełki tzw. wysypka tarłowa. U czebaczka tarło jest porcyjne.
Rozpoczyna się na początku maja, gdy woda osiągnie temperaturę 15-16řC, i trwa z przerwami 2-3 miesiące. Dwuletnie samice składają co 2-4 dni po 10-14 porcji ikry. W tym czasie mogą złożyć ponad 3 tysiące ziaren ikry. W następnym roku liczba porcji jaj maleje do 8-9. Trzyletnia samica może w ciągu sezonu złożyć nawet ponad 7 tysięcy ziaren ikry. Kleista ikra składana jest na piaszczyste lub żwirowate podłoże lub rozrzucana na roślinność wodną porastającą dno zbiornika. Inkubacja ikry trwa 7 dni. Czas ten może być krótszy lub dłuższy w zależności od temperatury wody. Ikrą do momentu wylęgu larw opiekuje się samiec. Larwy po wykluciu odżywiają się skorupiakami planktonowymi. Pod koniec sezonu, różnice w wielkości między osobnikami pochodzącymi z tarła wiosennego i letniego, mogą wynosić nawet 2 cm.
W kolejnym artykule przedstawię biologię trawianki, która może konkurować z naszym karasiem w próbach przetrwania niekorzystnych warunków środowiska.
Fot. Capri23auto
