Polska fauna jest bogata i różnorodna, jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że na jej terenie żyje wiele interesujących gatunków gadów. Choć Polska klimatycznie nie sprzyja egzotycznym gadom, to rodzime gatunki potrafią zadziwić swoją unikalnością, przystosowaniem do środowiska i, co ważne, są często objęte ochroną. Przyjrzyjmy się bliżej pięciu wyjątkowym przedstawicielom gadów Polski.
1. Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis)
Jaszczurka zwinka jest jednym z najczęściej spotykanych gadów w Polsce. Można ją rozpoznać po stosunkowo smukłym ciele, które osiąga do 20 cm długości, oraz po zielono-brązowym ubarwieniu z charakterystycznymi, ciemnymi plamami. Samce w okresie godowym przybierają jaskrawozielone barwy. Zwinka jest gatunkiem częściowo chronionym, preferującym otwarte, słoneczne tereny, takie jak łąki czy skraje lasów.
2. Żmija zygzakowata (Vipera berus)
To jedyny jadowity wąż występujący w Polsce, łatwo rozpoznawalny po charakterystycznym ciemnym zygzakowatym wzorze na grzbiecie. Żmija zygzakowata osiąga zwykle do 60-80 cm długości. Preferuje różnorodne siedliska, od wilgotnych łąk po suche wrzosowiska. Gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną, co oznacza, że nie wolno go zabijać, łapać ani przesiedlać.
3. Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
Zaskroniec to niejadowity wąż, który może osiągnąć do 1 metra długości. Jego ubarwienie waha się od zielonkawego po brązowe z charakterystycznymi jasnymi plamami po bokach głowy, tworzącymi rodzaj koli. Zaskroniec jest wężem wodnym, często można go spotkać w pobliżu zbiorników wodnych, gdzie poluje na ryby i płazy. Gatunek ten jest objęty ochroną gatunkową.
4. Jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara)
Jest to jedyny w Polsce gatunek jaszczurki, który rodzi żywe młode, a nie składa jaj. Można ją rozpoznać po niewielkich rozmiarach (do 18 cm) i zmiennym ubarwieniu, które może być brązowe, szare lub zielonkawe. Jaszczurka żyworodna preferuje chłodniejsze środowiska, dlatego często można ją spotkać na torfowiskach, w górach oraz na północnych obszarach Polski. Jest pod ochroną.
5. Padalec zwyczajny (Anguis fragilis)
Padalec to nie wąż, a beznoga jaszczurka, którą łatwo można pomylić z wężem ze względu na brak kończyn i długi, smukły kształt ciała. Dorasta do 50 cm długości i ma metalicznie błyszczącą skórę w odcieniach brązu czy miedzi. Padalec jest często spotykany w wilgotnych lasach, ogrodach czy zaroślach. Ten niezwykły gatunek jest objęty ochroną.
| Gatunek | Nazwa łacińska | Długość | Siedlisko | Ochrona |
|---|---|---|---|---|
| Jaszczurka zwinka | Lacerta agilis | do 20 cm | Łąki, skraje lasów | Częściowa |
| Żmija zygzakowata | Vipera berus | 60-80 cm | Łąki, wrzosowiska | Ścisła |
| Zaskroniec zwyczajny | Natrix natrix | do 1 m | W pobliżu wód | Gatunkowa |
| Jaszczurka żyworodna | Zootoca vivipara | do 18 cm | Torfowiska, góry | Tak |
| Padalec zwyczajny | Anguis fragilis | do 50 cm | Wilgotne lasy, ogrody | Tak |
Ciekawostki
- Jaszczurka zwinka potrafi odciąć swój ogon, aby uciec od drapieżnika. Ogon odrasta, ale już nigdy nie jest tak samo kolorowy i elastyczny.
- Zaskroniec zwyczajny, pomimo że jest wężem, bardzo dobrze pływa i nurkuje.
- Jaszczurka żyworodna jako jedyna europejska jaszczurka rodzi żywe młode zamiast składać jaja.
- Żmija zygzakowata może żyć do 25 lat, co czyni ją jednym z najdłużej żyjących dzikich gadów w Polsce.
- Padalec, mimo braku kończyn, jest zdolny do szybkiego poruszania się wśród gęstej roślinności.
photo by artellliii72/pixabay
